Pracownik młodociany
Stosownie do art. 190 § 2 ustawy z 26.06.1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2019 r. poz. 1040) –
dalej k.p., zabronione jest zatrudnianie osoby, która nie ukończyła 15 lat. Przy czym, osoba, która
ukończyła ośmioletnią szkołą podstawową, niemająca 15 lat, może być zatrudniona na zasadach
określonych dla młodocianych w roku kalendarzowym, w którym kończy 15 lat (art. 191 § 21 k.p.).
Osoba, która ukończyła ośmioletnią szkołę podstawową, niemająca 15 lat, z wyjątkiem osoby, o
której mowa w § 21, może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w celu
przygotowania zawodowego w formie nauki zawodu (art. 191 § 22 k.p.).
Dodatkowo, zgodnie z art. 191 § 24 k.p. zawarcie umowy o pracę w celu przygotowania
zawodowego z osobą, o której mowa w § 22 jest dopuszczalne w przypadku wyrażenia na to
zgody przez przedstawiciela ustawowego lub opiekuna prawnego tej osoby oraz uzyskania
pozytywnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej. Powyższe zmiany w k.p. zostały
wprowadzone art. 4 ustawy z 22.11.2018 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, ustawy o
systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2245 ze zm.) i obowiązują
od 01.12.2018 r. Zgodnie z art. 6 ust. 9ustawy z dnia 14.12.2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z
2018 r. poz. 996 ze zm.) – dalej p.o. po ukończeniu szkoły podstawowej obowiązek nauki spełnia
się przez:
1) uczęszczanie do publicznej lub niepublicznej szkoły ponadpodstawowej;
2) realizowanie, zgodnie z odrębnymi przepisami, przygotowania zawodowego u pracodawcy.
Uczeń, który ukończył szkołę ponadpodstawową przed ukończeniem 18. roku życia, może
również spełniać obowiązek nauki przez uczęszczanie do szkoły wyższej lub na kwalifikacyjne
kursy zawodowe – art. 6 ust. 12 p.o. W przypadku niepełnoletniego absolwenta branżowej szkoły
I stopnia możliwe jest uczęszczanie do branżowej szkoły II stopnia, liceum ogólnokształcącego
dla dorosłych (począwszy od klasy II), na kwalifikacyjne kursy zawodowe.
Realizując praktyczną naukę zawodu w ramach umowy o pracę nabywasz prawa do urlopu, czas nauki wlicza się do emerytury oraz otrzymujesz wynagrodzenie!
Wynagrodzenie młodocianych
Młodocianemu w okresie nauki zawodu oraz przyuczenia do wykonywania określonej pracy przysługuje wynagrodzenie obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale, obowiązującego od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa GUS.
Przeciętne wynagrodzenie w IV kwartale 2024 r. wyniosło – 8.477,21 zł (Mon. Pol. z 2025 r. poz. 124).
| Okres | 1.03.2025 r. – 31.05.2025 r. |
| nie mniej niż 8% ww. wynagrodzenia w I roku nauki lub klasie I branżowej szkoły I stopnia | 678,18 zł |
| nie mniej niż 9% ww. wynagrodzenia w II roku nauki lub klasie II branżowej szkoły I stopnia | 762,95 zł |
| nie mniej niż 10% ww. wynagrodzenia w III roku nauki lub klasie III branżowej szkoły I stopnia | 847,72 zł |
| nie mniej niż 7% ww. wynagrodzenia w razie odbywania przyuczenia do wykonywania określonej pracy | 593,40 zł |
Podstawa prawna: § 19 i § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. z 2018 r. poz. 2010 z późn. zm.).
Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne młodocianych
| Wyszczególnienie | Podstawa wymiaru składki | Rodzaj ubezpieczenia | Sposób finansowania | |
| płatnik | ubezpieczony | |||
| (I rok) | 678,18 zł | emerytalne | 66,19 zł | 66,19 zł |
| rentowe | 44,08 zł | 10,17 zł | ||
| chorobowe | – | 16,62 zł | ||
| wypadkowe | x*) | – | ||
| 585,20 zł | zdrowotne | – | 13,19 zł**) | |
| 4,69***) | ||||
| (II rok) | 762,95 zł | emerytalne | 74,46 zł | 74,46 zł |
| rentowe | 49,59 zł | 11,44 zł | ||
| chorobowe | – | 18,69 zł | ||
| wypadkowe | x*) | – | ||
| 658,36 zł | zdrowotne | – | 25,60 zł**) | |
| 17,10 zł***) | ||||
| (III rok) | 847,72 zł | emerytalne | 82,74 zł | 82,74 zł |
| rentowe | 55,10 zł | 12,72 zł | ||
| chorobowe | – | 20,77 zł | ||
| wypadkowe | x*) | – | ||
| 731,49 zł | zdrowotne | – | 38,01 zł**) | |
| 29,51 zł***) | ||||
(przyuczenie do wykonywania określonej pracy) | 593,40 zł | emerytalne | 57,92 zł | 57,92 zł |
| rentowe | 38,57 zł | 8,90 zł | ||
| chorobowe | – | 14,54 zł | ||
| wypadkowe | x*) | – | ||
| 512,04 zł | zdrowotne | – | 0,78**) | |
| nie wystąpi***) | ||||
Uwagi:
*) Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalana jest zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 740 ze zm.). Wysokości stóp procentowych składki wypadkowej.
**) Przy założeniu, że młodocianemu przysługują podstawowe koszty uzyskania przychodów (250 zł) i złożył pracodawcy oświadczenie o stosowaniu kwoty zmniejszającej zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 300 zł.
***) Przy założeniu, że młodocianemu przysługują podwyższone koszty uzyskania przychodów (300 zł) i złożył pracodawcy oświadczenie o stosowaniu kwoty zmniejszającej zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 300 zł.
Prawo do wynagrodzenia przysługuje również młodocianemu odbywającemu przyuczenie do wykonywania określonej pracy. Od 1 grudnia 2024 r. jego wynagrodzenie wynosi 571,31 zł. Kwota wynagrodzenia pracownika młodocianego odbywającego przyuczenie do wykonywania określonej pracy nie może być niższa niż 7% przeciętnego wynagrodzenia.
Wybierając naukę w szkole branżowej I stopnia uczysz się i otrzymujesz wynagrodzenie!